HEPA Filter คืออะไร เหตุผลที่เครื่องฟอกอากาศต้องมี HEPA Filter

HEPA Filter คือแผ่นกรองอากาศชนิดหนึ่ง ที่สามารถกรองฝุ่นขนาดเล็กได้ละเอียดถึง 0.3 ไมครอน บางรุ่นมี HEPA ที่สามารถกรองได้ละเอียดถึง 0.0024 ไมครอน หรือเล็กกว่าฝุ่น PM2.5 ถึง 1,000 เท่า โดยคำว่า HEPA ย่อมาจาก High-Efficiency Particulate Air หรือประสิทธิภาพในการกรองขั้นสูง 

หากซื้อเครื่องฟอกอากาศทั้งที ไม่ควรดูเพียงแต่ว่ามีแผ่นกรอง HEPA เท่านั้น แต่ต้องเป็น HEPA ที่กรองได้สะอาดจริง ถึงแม้ว่าการที่เรียกว่า HEPA เหมือนกัน แต่ประสิทธิภาพการกรองอาจจะไม่เท่ากัน HEPA ที่ได้มาตรฐานจะมีประสิทธิภาพสูงกว่าเครื่องฟอกอากาศราคาถูกทั่วไปที่ถึงมี HEPA แต่ไม่สามารถกรอง ไวรัส เชื้อโรค หรือแม้แต่ฝุ่นที่เล็กกว่า 0.3 ไมครอนได้

การทำงานของ HEPA Filter

การทำงานของ HEPA Filter เป็นการใช้ตาข่ายที่ทำจากเส้นใยที่มีความละเอียดสูงดักจับอนุภาคที่อาจเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจและสารก่อภูมิแพ้อย่างเช่น ฝุ่น ละอองเกสร สะเก็ดผิวหนังของสัตว์เลี้ยง ไรฝุ่น ควันบุหรี่ เป็นต้น เมื่ออากาศถูกดูดไปผ่านทะลุแผ่นกรอง HEPA จะทำให้อากาศถูกกรองและช่วยให้อากาศบริเวณนั้นสะอาดขึ้นได้¹

ส่วนประกอบและขั้นตอนการกรองของเครื่องฟอกอากาศที่มี HEPA  Filter 

ส่วนประกอบที่สำคัญที่สุดของเครื่องฟอกอากาศ HEPA Filter คือ ส่วนที่เป็นแผ่นกรองฝุ่น ซึ่งมีประสิทธิภาพการกรองฝุ่นละเอียดได้ โดยขั้นตอนการกรองของภายใน HEPA จะประกอบไปด้วย 3 ขั้นตอน ดังนี้

กรองหยาบ ชั้น Pre-Filter

ชั้น Pre-Filter เป็นชั้นที่ใช้เป็นแผ่นกรองอากาศแบบหยาบ สำหรับอนุภาคฝุ่นละอองที่มีขนาดใหญ่กว่า 5 ไมครอน โดยสามารถกรองฝุ่นละอองขนาดใหญ่ เช่น ฝุ่น ขนสัตว์ เป็นต้น เพื่อช่วยลดฝุ่นละอองที่จะส่งผลระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจ นอกจากนี้ยังช่วยยืดอายุการทำงานของตัวแผ่นกรองชั้น HEPA Filter ที่อยู่ชั้นถัดไปได้

กรองฝุ่น ชั้น HEPA Filter

ชั้น HEPA Filter เป็นชั้นกรองอากาศแบบละเอียด โดยสามารถกรองได้ตั้งแต่อนุภาคฝุ่นละอองที่มีขนาดเล็ก สารก่อภูมิแพ้ต่างๆ ทั้งไรฝุ่น ละอองเกสร ควันบุหรี่ รวมถึงเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ที่มีขนาดเล็กได้ถึง 0.00024 ไมครอน เป็นชั้นสำคัญที่ช่วยกรองอนุภาคฝุ่นละอองและสิ่งเจือปนต่างๆ ที่อยู่ในอากาศออกไป ให้อากาศมีความสะอาดมากขึ้น

กรองกลิ่น Odor หรือ Carbon filter

ชั้น Carbon Filter เป็นชั้นที่ช่วยกรองกลิ่นไม่พึงประสงค์ต่างๆ ที่ปนอยู่ในอากาศ ทั้งกลิ่นอาหาร กลิ่นเหม็นอับ กลิ่นจากสัตว์เลี้ยง กลิ่นสารเคมีต่างๆ และอื่นๆ เพื่อช่วยให้อากาศมีความบริสุทธิ์รู้สึกสดชื่น ไม่มีกลิ่นไม่พึงประสงค์

เกรดของ HEPA Filter

มาตรฐาน HEPA โดยทั่วไป มีการกำหนดขั้นต่ำที่กำหนดให้เครื่องฟอกอากาศ HEPA ตามท้องตลาดกรองอนุภาคฝุ่นละอองต่างๆ ได้ที่ขนาด 0.3 ไมครอน เมื่อนำมาเทียบกับ HEPA ที่มีประสิทธิภาพสูงเกินกว่ามาตรฐานทั่วไป ซึ่งสามารถกรองอนุภาคได้เล็กถึง ไวรัส แบคทีเรีย เชื้อโรค ที่มีขนาดเล็กมากๆ SKY/MINI สามารถกรองอนุภาคที่มีขนาดเล็กได้ถึง 0.0024 ไมครอน ซึ่งมากกว่ามาตรฐานทั่วไป (0.3 ไมครอน) ถึง 125 เท่า ตามมาตรฐาน HEPA Filter ของ EU หรือ EN779 ได้แบ่งเกรดของ HEPA ออกเป็น 5 เกรด ได้แก่

• เกรด E10 Class มีความสามารถในการกรองฝุ่นละอองได้ 85%
• เกรด E11 Class มีความสามารถในการกรองฝุ่นละอองได้ 95%
• เกรด E12 Class มีความสามารถในการกรองฝุ่นละอองได้ 99.5%
• เกรด H13 Class มีความสามารถในการกรองฝุ่นละอองได้ 99.95%
• เกรด H14 Class มีความสามารถในการกรองฝุ่นละอองได้ 99.995%⁵

ประโยชน์ของ HEPA Filter

ประโยชน์หลักๆ ของ HEPA Filter คือการดักจับฝุ่นละอองที่อยู่ภายในอากาศ ช่วยกรองอากาศให้สะอาด ไม่มีสิ่งปนเปื้อน ลดปริมาณฝุ่นในบ้าน ลดโอกาสเป็นโรคภูมิแพ้ และปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ² ซึ่งคุณสมบัตินี้ทำให้เกิดประโยชน์หลายอย่างดังนี้

• กรองอนุภาคขนาดเล็ก ฝุ่นพิษ PM2.5 ในอากาศ ให้อากาศสะอาด ดีต่อสุขภาพมากขึ้น
• ดักจับฝุ่นละอองในอากาศ ช่วยลดปริมาณฝุ่นในบ้าน

• ลดสารก่อภูมิแพ้ในอากาศ เช่น ละอองเกสร ไรฝุ่น สะเก็ดผิวหนังสัตว์เลี้ยง ช่วยลดโอกาสเกิดอาการภูมิแพ้ และอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ
• กรองเชื้อโรค แบคทีเรีย ไวรัสที่ปนอยู่ในอากาศ ช่วยลดความเสี่ยงที่จะได้รับสิ่งปนเปื้อนในอากาศ

บ้านแบบไหน ต้องมี HEPA Filter

เครื่องกรองอากาศที่มี HEPA Filter เหมาะกับทุกบ้านเพราะปัญหาฝุ่น PM2.5 ในปัจจุบัน ที่เป็นสาเหตุหลักของปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น ภูมิแพ้ หอบหืด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับบ้านที่อยู่ในเขตพื้นที่ที่มีปริมาณมลพิษทางอากาศสูง อย่างบริเวณที่มีการจราจรหนาแน่น หรือเขตอุตสาหกรรม³

นอกจากนี้บ้านที่มีสัตว์เลี้ยงที่มีขน เช่น สุนัข แมว ฯลฯ บ้านที่มีคนสูบบุหรี่เป็นประจำ มีละอองเกสร หรือมีสิ่งของเครื่องใช้ในบ้านที่กักเก็บฝุ่นได้ดี เช่น พรม รวมไปถึงบ้านที่มีเด็กเล็กหรือผู้สูงอายุ¹ อาจจะต้องใช้แผ่นกรอง HEPA ที่ดีกว่า HEPA ทั่วๆ ไป เพราะจะสามารถกรองฝุ่นที่เล็กกว่า PM2.5 ได้ถึง 125 เท่า อย่าง Atmosphere SKY และ Atmosphere MINI

วิธีดูแลรักษา HEPA Filter

HEPA Filter ควรมีการทำความสะอาดแผ่นกรองอยู่เป็นประจำ โดยใช้แปรงขนนุ่มปัดฝุ่นที่เกาะอยู่ตามร่องของแผ่นกรองหรือใช้เครื่องดูดฝุ่นมาดูดทำความสะอาด และทำการเคาะเบาๆ เพื่อให้ฝุ่นที่เกาะอยู่หลุดออกมา ไม่ควรทำความสะอาดโดยการซักหรือล้างด้วยน้ำกับผงซักฟอกหรือน้ำยาทำความสะอาดใดๆ เนื่องจากแผ่นกรองทำจากวัสดุที่เป็นไฟเบอร์กลาสหากใช้น้ำและน้ำยาล้าง ทั้งน้ำและน้ำยาทำความสะอาดอาจจะไปกัดกร่อนแผ่นกรองจนเกิดความเสียหายได้

อายุการใช้งานของแผ่นกรอง HEPA โดยทั่วไปจะอยู่ที่ประมาณ 4-5 ปี แต่หากต้องการประสิทธิภาพในการกรองอากาศที่ดีที่สุดควรเปลี่ยนตัวแผ่นกรองทุก 1-2 ปี ขึ้นอยู่กับปริมาณการใช้งานของแต่ละคน รวมถึงปริมาณฝุ่นละอองในบริเวณที่ใช้งานด้วย²

วิธีเลือกแผ่นกรองอากาศ HEPA Filter

วิธีในการเลือกแผ่นกรองอากาศ HEPA Filter ให้เหมาะสม ควรคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้

• ขนาดของห้องที่จะนำเครื่องกรองอากาศไปใช้ ยิ่งเป็นห้องที่มีพื้นที่มากขึ้นควรที่จะเลือกเครื่องกรองอากาศที่มีขนาดใหญ่ขึ้นตามไปด้วย
• เลือกซื้อเครื่องกรองอากาศที่มีแผ่นกรองอากาศ เกรด HEPA H13 หรือ HEPA H14 ขึ้นไป เพื่อประสิทธิภาพในการกรองอากาศที่ดี เพราะมีความละเอียดสูงสามารถดักจับฝุ่นที่มีอนุภาคเล็กกว่า 0.3 ไมครอนได้
• เลือกซื้อแผ่นกรองอากาศที่มีความคุ้มค่าตามอายุการใช้งาน เพราะบางครั้งแผ่นกรองที่ราคาถูกอาจมีอายุการใช้งานสั้นทำให้ต้องเปลี่ยนใหม่บ่อยๆ อาจจะไม่คุ้มค่าเท่ากับการเลือกใช้แผ่นกรองอากาศที่มีอายุการใช้งานยาวนานกว่า⁴
• เลือกซื้อเครื่องกรองอากาศที่มีแผ่นกรองอากาศ HEPA Filter ที่น่าเชื่อถือและได้มาตรฐาน อย่าง Atmosphere SKY และ Atmosphere MINI จาก Amway มีแผ่นกรองที่กรองสิ่งปนเปื้อนที่มีขนาดเล็กถึง 0.0024 ไมครอน เช่น ละอองเกสร สปอร์เชื้อรา แบคทีเรีย ไวรัส รังแค ไรฝุ่น เป็นต้น ด้วยประสิทธิภาพสูงถึง 99.99% ถือว่าสูงกว่ามาตรฐาน HEPA ทั่วไปถึง 125 เท่า เลยทีเดียว
• เลือกเครื่องฟอกอากาศที่มีโลโก้ Allergy UK ที่ได้รับการรับรองการกรองสารก่อภูมิแพ้

สรุป

HEPA Filter คือ แผ่นกรองอากาศที่ทำจากเส้นใยที่มีความละเอียดสูง สามารถกรองฝุ่นละอองและสิ่งปนเปื้อนต่างๆ ในอากาศที่มีขนาดเล็กได้ถึง 0.3 ไมครอน หรือเล็กมากถึง 0.0024 ไมครอน ในเครื่องฟอกอากาศประสิทธิภาพสูง ทำให้สามารถกรองและดักจับทั้งฝุ่นขนาดใหญ่ สารก่อภูมิแพ้ ไรฝุ่น ขนและสะเก็ดผิวหนังสัตว์เลี้ยง ควันบุหรี่ รวมไปถึงเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัสต่างๆ ได้ ช่วยให้อากาศบริสุทธิ์ สะอาด ปลอดภัย ทั้งยังช่วยในการลดกลิ่นไม่พึงประสงค์ต่างๆ เหมาะสำหรับทุกบ้านทุกครอบครัว โดยเฉพาะสำหรับบ้านที่คนในครอบครัวมีปัญหาเกี่ยวกับโรคในระบบทางเดินหายใจ ภูมิแพ้ หอบหืด บ้านที่มีเด็กหรือผู้สูงอายุ บ้านที่มีคนสูบบุหรี่ บ้านที่มีสัตว์เลี้ยง ที่สำคัญคือบ้านที่อยู่ในพื้นที่ที่มีมลพิษและปริมาณฝุ่น PM 2.5 สูง เพราะฉะนั้นจึงควรเลือกใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง HEPA ที่น่าเชื่อถือและได้มาตรฐาน เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นของคุณและคนในครอบครัว

Reference

1. Mary Anne Dunkin. HEPA Filters for Allergies. webmd.com. Published 10 December 2022. Retrieved 31 May 2023.

2. มติชนออนไลน์. ทำความรู้จักแผ่นกรองอากาศ HEPA Filter สุดยอดนวัตกรรมช่วยสร้างอากาศ บริสุทธิ์. matichon.co.th. Published 31 October 2019. Retrieved 31 May 2023.

3. นพ.กำพู ฟูเฟื่องมงคลกิจ (แพทยสภา). ใช้ชีวิตในวิกฤตฝุ่นควัน. tmc.or.t. Retrieved 31 May 2023.

4. ธวัชชัย เสถียรรัตนกุล. เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับกรองอากาศ. acat.or.th. Published 2008. Retrieved 31 May 2023.

5. IQSdirectory. HEPA Air Filters. iqsdirectory.com. Published 2023. Retrieved 31 May 2023.

---

---